Aşılama

Aşılama, bir yılı aşkın süredir, korunmasız cinsel birlikteliğe rağmen gebelik sağlanamayan çiftlerde gebelik sağlamak için kullanılan oldukça basit bir tedavi yöntemidir. Baba adayından sperm hücresi alınarak kullanılacak yönteme göre rahim içine transfer edilerek gerçekleştirilen aşılama tedavisinde başarı şansı %20 civarındadır. Meni alınarak vajina kanalına bırakıldığında tedavinin başarı şansı sadece %5'tir Ancak bu yöntem günümüzde pek tercih edilmemektedir. Günümüzde popüler olan aşılama tekniği sperm hücrelerinin özel koşullarda ayrıştırılarak özel enjektörler yardımıyla anne rahmine bırakılmasıdır. Bu yöntemle gebe kalma şansı daha yüksektir.

Aşılama oldukça basit bir tedavi şeklidir. Ancak aşılama uygulanmadan önce çiftlerde doğal yollarla gebelik denenmesi tavsiye edilir. Gebe kalmaya karar verilmiş, ancak uğraşlara rağmen 1 yılı aşkın süredir gebe kalınamamışsa gerekli tetkiklerin yapılması ve uygun görüldüğü takdirde aşılamaya başvurulması gerekir. Günümüzde gelişmiş teknolojik imkânlarla oldukça basit bir şekilde gerçekleştirilen aşılama süresinde anne adayı herhangi bir ağrıya maruz kalmaz.

Aşılama, kadında yumurta üretimi erkekte ise sperm üretimi varsa kullanılabilecek bir yöntemdir. Şayet annede yumurta üretimi ya da baba adayında sperm üretimiyle alakalı bir sorun varsa önce bu sorunun tedavi edilmesi gerekir. Aksi halde uygulanan aşılama işleminden başarı elde edilemez. Anne ve baba adayı için aşılama öncesi tüm değerlerin incelenmesi gerekir. Aksi halde direkt aşılama yapıldığında sonuç olumsuz olabilir. Aşılama birçok kez tekrarlandığında çiftleri psikolojik olarak derinden etkileyebilir. Dolayısıyla işlemden önce tedaviyi üstlenen hekimin tüm tetkikleri yapması gerekir. Aileye hekim tarafından gerekli bilgiler ayrıntılı bir şekilde verilmelidir. Aşılama tedavisinin yapılabileceği durumlar şu şekilde sıralanabilir;

Aşılama tedavisinden önce ailelerin dikkat etmesi gereken bazı ayrıntılar bulunmaktadır. Baba adayından elde edilecek spermin sağlıklı ve yoğun olabilmesi için aşılamadan önceki 48 saat alkol, uyuşturucu madde ya da ilaç kullanımı kesinlikle olmamalıdır. Bu gibi maddeler sperm yapısını olumsuz yönde etkiler ve olumsuz sonuçların yaşanmasına yol açar.

Aşılama gerçekleştirilecek anne adayının da aşılama tedavisinden kısa süre önce vajinası için krem, losyon gibi maddeler kullanmış olmaması gerekir. Sperm rahme transfer edildiğinde bu tarz maddelerin kalıntıları ile karşılaşabilir ve problemler yaşanabilir. Aşılama yaptıracak çiftlerin stresten uzak kalması gerekir. Çiftler birbirine destek olmalıdır. Anne ya da baba adayının tedaviden evvel ağır egzersizler yapmaması ve sıcak ortamlarda bulunmaması gerekir. Anne adayı şayet sigara kullanıyorsa tedavi yapılmadan en az 3 ay önce sigarayı bırakmış olması gerekir. Anne adayının aşırı zayıf ya da aşırı kilolu olmaması gerekir. Tedaviden önce uygun kiloya ulaşması tedavinin başarısı için önemlidir. Aşılamadan 3 gün önce cinsel birleşme bırakılmalıdır.

Aşılama yöntemi birkaç dakika içinde tamamlanan basit bir yöntemdir. İşlem anında herhangi bir anestezik madde kullanılmamaktadır. Anne adayı jinekoloji masasına yatırılarak muayene pozisyonu aldırılır. Vajinaya tedavi için uygun ekipmanlar yerleştirilerek transfer anında enjektörün rahim içine kolayca girmesi sağlanır. Birkaç saniye içinde hekim spermleri bölgeye göndererek tedaviyi sonlandırır. Tedavi sonrasında anne adayı 20 dakika kadar dinlenerek günlük hayatına dönüş yapabilir. Aşılamadan sonra yaşanan olumsuz olaylar hekime vakit kaybı yaşamadan bildirilmeli ve herhangi bir olumsuzluk yaşanmadan gerekli önlemler alınmalıdır.

Aşılama tedavisine dahil olan anne adayları günlük hayatlarına döndüklerinde olumsuz bir olayla karşılaşacak korkusu yaşarlar. Tedaviyi olumsuz etkilememek adına endişe duyarlar. Anne adayı tedaviyi üstlenen doktorun önerilerine uyduğu takdirde olumsuz bir sorunla karşılaşmaz. Anne adayında olumsuz bir durum söz konusu değilse 3 gün dinlenmesi yeterli olur. İşlem için çift başka bir şehirden tedavi merkezine gelmişse aşılamanın yapıldığı gün dönüş yapmamalıdır. Aşılamadan bir gün sonra seyahat yapılabilir.